Czym jest służebność drogi koniecznej i kiedy można ją ustanowić?
Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Służebność taka jest więc obciążeniem cudzej nieruchomości. Uprawniony z tytułu służebności może korzystać w takim zakresie z nieruchomości obciążonej jak ustalono w umowie między właścicielami tych nieruchomości lub jak wskazano w orzeczeniu sądu.
Jak w praktyce przeprowadzić postępowanie o ustanowienie drogi koniecznej?
Zawsze warto zacząć od polubownej próby rozwiązania takiej sytuacji i zawarcia stosownej umowy. Jeśli jednak taki sposób ustalenia służebności zawiedzie wówczas trzeba rozważyć drogę sądową. Często bowiem zdarza się, że właściciel nieruchomości mającej być nieruchomością obciążoną służebnością nie wyraża zgody na to, ponieważ może ograniczać to jego władztwo nad nieruchomością, choćby w zakresie zabudowy np. jakieś części nieruchomości. Sądem właściwym do prowadzenia spraw o ustanowienie służebności drogi koniecznej jest sąd rejonowy miejsca położenia nieruchomości i to właśnie do takiego sądu należy złożyć wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej. We wniosku o ustanowienie drogi koniecznej należy wskazać właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga, aby nieruchomość wnioskodawcy miała odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Do wniosku należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia innym uczestniczącym w sprawie osobom. Opłata stała od wniosku, którą należy uiścić, została określona w ustawie o kosztach w sprawach cywilnych i wynosi obecnie 200 zł.
Sąd ustanawiając służebność drogi koniecznej weźmie pod uwagę zarówno potrzeby nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej jak i jak najmniejsze obciążenie gruntów, przez które droga ma prowadzić.
Przed wydaniem postanowienia o ustanowieniu drogi koniecznej sąd przeprowadzi dowód z oględzin nieruchomości, chyba że okoliczności istotne dla wytyczenia drogi koniecznej są niesporne i niewątpliwe albo że przeprowadzenie dowodu z innych przyczyn nie jest potrzebne. Na postanowienie w przedmiocie służebności drogi koniecznej przysługuje apelacja.
Zasiedzenie służebności drogi koniecznej – kiedy i jak można je nabyć?
Tak, istnieje taka możliwość, aby służebność gruntowa została nabyta przez zasiedzenie. Jednak możliwe jest to tylko w przypadku, gdy służebność ta polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia.
